Saturday, July 24, 2010

Olinda Olanda


Olinda is een prachtig stadje met felgekleurde huisjes en authentieke kerkjes gelegen aan de kust van Pernambuco. Eerst dacht ik altijd dat Olinda een afgeleide was van Olanda, omdat de Nederlanders de deelstaat Pernambuco in de 17e eeuw bezetten. Totdat ik het volgende citaat onder ogen kreeg:
“Het verschil is maar één letter, maar Olinda wordt begeerd door Holland (Olanda), en door Holland zal Olinda in de as gelegd worden. Waar de gerechtigheid zozeer ontbreekt op aarde, zal de gerechtigheid van de hemel niet lang op zich laten wachten.”
Deze voorspelling uit 1629 van de Dominicaanse broeder Antônio Rosado is
een jaar later uitgekomen.
De Nederlanders hebben onder aanvoering van Hendrik Lonck de toenmalige hoofdstad van Pernambuco zonder pardon verwoest! Na het bezetten van de hoofdstad namen de Nederlanders de macht over van de Portugezen. De gouverneur Johan Maurits van Nassau kwam in 1636 aan met 12 schepen. Hij regeerde slechts zeven jaar over Nova Holanda. Toch kom je in Recife nog regelmatig iemand tegen met blond haar en blauwe ogen, die vol trots vertelt dat hij Nederlands bloed in de aderen heeft. Ondanks de verwoesting en plunderingen heeft Maurits zich namelijk zeer geliefd gemaakt. Van Nassau nam niet alleen (het ging toen allemaal om de suiker), maar hij gafook. Hij ontwikkelde de stad Recife in hoog tempo, liet bruggen aanleggen, zorgde voor een strategische verdedegingslinie, stimuleerde de suikerrietproductie, werkte aan een goede infrastructuur en hij liet prachtige paleizen bouwen. Ook nam hij kunstenaars mee aan boord, zoals de schilder Frans Post, wiens werken hedentendage te bewonderen zijn in de collectie vanBrennand, een museum in Recife en in het museum Boymans- van Beuningen te Rotterdam. Zelfs de indianen zagen Van Nassau als een goede en humane Braziliaan. Een deel van de bevolking werd gereformeerd. Ooit gehoord van een calvinistische indiaan? Het wordt nòg interessanter als je weet dat er zich onder de Nederlanders ook Joden bevonden. Portugees-serfadische Joden uit Amsterdam, die nauw betrokken waren bij de suikerproductie. In Recife verrees zelfs de eerste synagoge Sinagoga Kahal Zur Israel op de Jodenstraat, de huidige Rua do Bom Jesus.
Op een gegeven moment werd Maurits van Nassau teruggeroepen omdat zijn spendeerdrift bepaald niet werd geapprecieerd door het thuisfront. Na zijn vertrek namen de Portugezen het weer over. De Joden hadden natuurlijk slechte herinneringen aan de Portugezen en vluchtten het binnenland in, of trokken verder naar Suriname, de Caribben en Noord-Amerika. Zouden die orthodoxe Joden die je ziet in Brooklyn, NY afstammelingen zijn van de Nederlandse Joden?
Wil je meer over weten over de historische relatie tussen Brazilië en Holland? Je bent op zaterdag 8 december van harte welkom in het ARCAM aan de Prins Hendrikkade in Amsterdam, waar lezingen worden gehouden van historicus en musicus Lodewijk Hulsman over vrouwen in Nederlands-Brazilië, Ben Moser, de Amerikaanse schrijver en historicus over de culturele en humane erfenis die Maurits van Nassau achterliet en Minister Carlos Alberto Asfora over Maurits de Braziliaan. Daarnaast is er een optreden van Josee Koning en Teatro Muganga.

Maurits van Nassau: the Enlightenment in the Tropics
Date: 08/12/2007 at 20:00
Place: ARCAM-Prins Hendrikkade, 600, Amsterdam
Entrance: € 7-
RESERVATIONS: ahoradobr

Gepubliceerd op 27 november 2007 op Radio6.nl

No comments:

Post a Comment